Zaans Veem

15 oktober 1954

De brand werd gemeld om 05.15 uur door de mensen van Verkade aan de overzijde van de Zaan. Bij de eerste verkenning bleek het vuur te woeden in Czaar Peter (1000 m2) grenzend aan pakhuis Nederland (1200 m2) door branddeuren van elkaar gescheiden. Beide pakhuizen hadden vier verdiepingen en waren geheel van steen met houten vloeren. 

De brandbare inhoud van het pand bestond voornamelijk uit cacaobonen, cacaoboter, tenkawanpitten, verf en deuren. Naarmate het vuur zich verspreidde onstond een vuurstorm met een enorme stralingshitte. Al het beschikbare materiaal uit de gehele Zaanstreek werd opgeroepen en alle krachten  werden geconcentreerd op het voorkomen van uitbreiding naar het noorden van het pand Zaandam.

Gevaarlijke situaties ontstonden toen het vloeibare vet brandend de Zaan in begon te stromen en vervolgens de gehele zuidmuur naar buiten viel. Het moge een wonder zijn dat er bij deze brand geen persoonlijke ongelukken hebben plaatsgevonden.

De nablussing heeft ongeveer vier weken geduurd waarbij in ploegendienst door de brandweer werd gewerkt. De brandoorzaak was hoogstwaarschijnlijk een looplamp, die na werktijd op een baal cacao werd gelegd.